Frits van Historisch Centrum Amsterdam Noord (HCAN) is het aanspreekpunt in het Verhalenhuis in Boven 't Y. Alle affiches van de expositie zijn door hem gemaakt. Hij kan veel vertellen over de geschiedenis van Amsterdam-Noord en heeft ook zelf hele interessante verhalen over zijn eigen ervaring met Noord van vroeger.
"𝘕𝘰𝘰𝘳𝘥 𝘴𝘵𝘰𝘯𝘥 𝘦𝘪𝘨𝘦𝘯𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘣𝘪𝘫𝘯𝘢 5 𝘮𝘦𝘵𝘦𝘳 𝘰𝘯𝘥𝘦𝘳 𝘸𝘢𝘵𝘦𝘳. 𝘏𝘦𝘵 𝘬𝘢𝘯𝘢𝘢𝘭 𝘥𝘢𝘵 𝘥𝘰𝘰𝘳 𝘕𝘰𝘰𝘳𝘥 𝘨𝘢𝘢𝘵, 𝘪𝘴 𝘦𝘪𝘨𝘦𝘯𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘨𝘦𝘦𝘯 𝘬𝘢𝘯𝘢𝘢𝘭, 𝘸𝘢𝘯𝘵 𝘩𝘦𝘵 𝘸𝘢𝘵𝘦𝘳 𝘸𝘢𝘴 𝘦𝘳 𝘢𝘭 𝘦𝘯 𝘥𝘢𝘢𝘳 𝘪𝘴 𝘭𝘢𝘯𝘥 𝘰𝘮𝘩𝘦𝘦𝘯 𝘰𝘮𝘩𝘰𝘰𝘨 𝘨𝘦𝘩𝘢𝘢𝘭𝘥. 𝘌𝘳 𝘭𝘪𝘨𝘨𝘦𝘯 𝘯𝘶 𝘰𝘰𝘬 𝘯𝘰𝘨 𝘴𝘭𝘰𝘵𝘦𝘯 𝘮𝘦𝘵 𝘸𝘢𝘵𝘦𝘳 𝘥𝘪𝘦 𝘦𝘳 𝘢𝘭𝘵𝘪𝘫𝘥 𝘢𝘭 𝘸𝘢𝘳𝘦𝘯. 𝘖𝘰𝘬 𝘪𝘴 𝘦𝘳 𝘦𝘦𝘯 𝘨𝘦𝘥𝘦𝘦𝘭𝘵𝘦 𝘨𝘳𝘰𝘯𝘥 𝘸𝘢𝘢𝘳 𝘻𝘦 𝘸𝘢𝘵𝘦𝘳 𝘪𝘦𝘵𝘴 𝘩𝘰𝘨𝘦𝘳 𝘭𝘢𝘵𝘦𝘯 𝘴𝘵𝘢𝘢𝘯 𝘻𝘰𝘥𝘢𝘵 𝘥𝘦 𝘫𝘰𝘯𝘨𝘦 𝘷𝘰𝘨𝘦𝘭𝘴 𝘥𝘢𝘢𝘳 𝘸𝘰𝘳𝘮𝘦𝘯 𝘶𝘪𝘵 𝘬𝘶𝘯𝘯𝘦𝘯 𝘩𝘢𝘭𝘦𝘯."
Amsterdam-Noord kreeg in het begin van de bouw voornamelijk bomen-, planten- en scheepsnamen. Totdat de volgende mannen kwamen te overlijden.
"Dit is toch wel een van mijn lievelingsverhalen. Eli Heimans en Jac. P. Thijsse hebben de eerste 'Nederlandse Flora' gemaakt, dat is het boek waar alle planten in stonden met tekeningen erbij. Eli Heimans is in 1914 overleden. Toen de Van der Pekbuurt gebouwd werd, kregen straten en plekken bloemennamen. Zo kreeg Heimans een straat en een plein. Van der Pek kreeg een buurt, want die was net dood en je moest dood zijn om een straatnaam te krijgen.
Eli Heimans was Joods en toen zei de burgermeester dat hij geen Joodse straatnamen wilde. Zo werd de 'Heimansweg', 'Esdoornweg', Heijmans was even weg. Die Burgermeester heeft toen ook een kaart laten maken waar al de Joodse namen uit waren. Moet je nagaan hoeveel werk dat was en hoe fanatiek je daarvoor moet zijn geweest om dat echt te willen uitpoetsen. Ik heb een esdoornblad en een Jodenster naast elkaar geplaatst op het affiche, omdat ze wel iets van elkaar weg hebben vond ik.
Na de oorlog hebben ze de naam weer terugveranderd naar Heijmansweg. Tegen die tijd was Jac. P. Thijsse ook komen te overlijden en toen kreeg hij het plein. Dat vind ik zelf een mooi verhaal, want in Noord was alles oorspronkelijk naar bomen, planten en vogels vernoemd, in het industriegebied kreeg alles scheepstermen en technische termen en Heijmans, Van der Pek en Thijsse kregen als eersten in Noord een plek in Noord."
Ook kan Frits vertellen over Rembrandt die naar het Galgenveld ging om Elsje te schilderen.
"Elsje hing aan een galg op het galgenveld in Noord, in de Volenwijck waar nu het EYE is. Rembrandt ging in een bootje naar de overkant om Elsje te schilderen. Mijn vraag is dan waarom hij haar gaan schilderen is. Dat meisje was net 2 weken in Nederland en vandaag hangt ze daar. Dan is de vraag 'wat is er in die twee weken gebeurd?'.
Zij kwam uit Denemarken en wilde een nieuw leven beginnen in Amsterdam. Zij had hier nog niks en ze moest werk hebben om ergens te kunnen wonen, maar ze kon moeilijk werk vinden, omdat ze moeilijk Nederlands sprak. Zo was er een vrouw die Elsje liet inwonen zonder betaling die zei: 'ga maar eerst werk zoeken, dan kan je mij betalen.' Dat ging dus lastig en dus stelde de vrouw voor aan Elsje om haar lichaam te verkopen, 'hier zijn mannen die wat willen.' Elsje zei: 'dat doe ik niet.', waarop mevrouw zei: 'nou dan pak ik je spullen.' Elsje had niet veel spullen en pakte een bijl en sloeg mevrouw ermee. De vrouw viel de kelder in en was dood. Elsje pakte haar kistje met spullen en rende richting de Dam. Daar was de haven. Ze sprong het water in en werd opgepakt.
Elsje moest verhaal doen en werd, voor veel publiek zoals dat vroeger ging, aan de galg gehangen. Daarna werd ze met veel andere criminelen aan een galgen paal gehangen op het galgenveld. Dit deden ze vroeger zodat iedereen kon zien wat er met je gebeurde als je je niet aan de regels hield.
Rembrandt was niet uit op geld en schilderde in die tijd vaker vrouwen die wat ergs meegemaakt hadden. Mijn theorie is dat hij Elsje geschilderd heeft uit mededogen voor haar."
Alle verhalen zijn te vinden door het hele winkelcentrum, maar Frits vertelt het allemaal nog levendiger. Kom meer te weten over Noord in het Verhalenhuis.